Mijn laatste blog ging over de Zeven Doodzonden. Daarin heb ik drie doodzonden met je gedeeld. Ik heb er nog 4 voor je.
Zonde 4: Karikaturen creëren in plaats van karakters
Psycholoog Abraham Maslow (die van de Maslow Pyramide) geloofde dat aan bepaalde universele menselijke behoeften moet worden voldaan wil iedereen tevreden en gemotiveerd zijn om aan hun andere behoeften te voldoen:
- Fysiek: voedsel, water, slaap, onderdak en kleding. Als iemands energie volledig wordt besteed aan overleven, wordt zijn focus op iets anders verminderd.
- Veiligheid: zodra aan fysieke behoeften is voldaan, wordt veiligheid essentieel: persoonlijk, financieel, emotioneel en fysiek.
- Sociaal: het verlangen naar liefde en acceptatie kan worden bevredigd door familie, vrienden en intieme relaties.
- Zelfrespect: zodra aan deze behoefte is voldaan, groeit het verlangen om iets groters te bereiken.
- Zelfverwezenlijking: zodra aan onze basisbehoeften is voldaan en we ons psychologisch comfortabel voelen, willen we het doel bereiken waarvoor we zijn gemaakt.
Bouw je personages met realistische, geloofwaardige drijfveren. Voorbeelden van interne drijfveren zijn onder andere:
- Angst
- Eer
- Liefde
Voorbeelden van externe motivaties kunnen zijn:
- Overleving
- Geld
- Termijn
Dit is allerminst een uitputtende opsomming. Het is aan jou om je personages zo te schrijven dat ze herkenbaar worden voor lezers.
Zonde 5: Weigeren jezelf rigoureus te redigeren
Onderscheid jezelf van de concurrentie door je manuscript meedogenloos te bewerken voordat je het naar uitgevers of literair agenten stuurt.
Een uitgever zal het zeker opnieuw redigeren, maar als je nog niet alles hebt gedaan wat je kunt, zien ze dat het meer werk vereist dan ze zich kunnen (of willen) veroorloven.
Negen tips voor kritische zelfredactie:
- Ontwikkel een olifantshuid. Of doe in elk geval alsof je die hebt. Het is niet makkelijk. Luister naar andere schrijvers, leden van je kritiekgroep, professionals – zelfs je gevoel. Vertrouw op je instinct en wees bereid om je werk aan te passen.
- Kies het normale woord boven het stompzinnige. Als je in de verleiding komt om te pronken met je vocabulaire of een mooie zinswending, denk dan eerst aan de lezer en houd je Content Koning. Dring je niet op en geef de boodschap die je wilt overbrengen voorrang.
- Vermijd het verzwakken van werkwoorden. Zoals een beetje glimlachen, bijna lachen, een beetje fronsen, enz. Ze verzwakken je proza.
- Respecteer de intelligentie van je lezer. Je hoeft niet te schrijven: “Ze liepen door de open deur en gingen tegenover elkaar op stoelen zitten.” Als ze naar binnen liepen en gingen zitten, mag de lezer aannemen dat de deur open was en – tenzij anders verteld – dat er stoelen stonden. Dus je kunt schrijven: “Ze liepen naar binnen en gingen tegenover elkaar zitten.” Dit is een van de belangrijke doodzonden.
- Vermijd te vertellen wat er niet gebeurt. Je hoeft niet te schrijven: “Hij heeft niet gereageerd”, of “Ze heeft niets gezegd”, of “De overvolle kamer werd nooit stil”. Als je niet zegt dat deze dingen zijn gebeurd, zal de lezer aannemen dat dit niet het geval is.
- Vermijd clichés. En niet alleen woorden en zinnen. Er zijn ook clichématige situaties, zoals je verhaal beginnen met de hoofdpersoon die wakker wordt door een wekker; een personage zichzelf laten beschrijven terwijl ze in een passpiegel kijkt; toekomstige geliefden die elkaar letterlijk tegen het lijf lopen bij de eerste ontmoeting (Anna Scott en William Thacker in Notting Hill, al is dat niet hun eerste ontmoeting). Deze zijn tot vervelens toe gedaan.
- Weersta de drang om uit te leggen. Als Marianne op de tafel beukt en scheldwoorden gebruikt, hoef je de lezer niet uit te leggen dat ze kwaad is. Als Kees zegt dat ze het kan, weten we dat hij bemoedigend is. Dat hoef je niet uit te leggen.
- Vermijd subtiele dubbelingen. “Ze knikte instemmend”. Het laatste woord kun je schrappen. Wat zou ze anders knikken dan haar hoofd? En als ze knikt, hoeven we niet te horen dat ze het ermee eens is.
Zonde 6: Denken dat je een gearriveerde schrijver bent
Echte meesters in hun vak weten dat ze altijd manieren kunnen vinden om te verbeteren.
Zoek een kritiekgroep of schrijfvrienden die brutaal eerlijk tegen je zijn. Je wordt een betere schrijver als je verantwoordelijk wordt gehouden, niet mag stoppen en aangemoedigd wordt dat je niet alleen staat.
Eén waarschuwing: zorg ervoor dat ten minste één persoon, bij voorkeur de leider, ervaring heeft met schrijven en deze business begrijpt. Met een groep van alleen beginners riskeer je dat de blinde de lamme leidt.
Leer de elementen van stijl en blijf ze herhalen. Een leven lang leren is een moetje. Wat dat betreft: Lees meer. Als je een fervent lezer wordt, word je een betere schrijver.
Lees minstens 200 titels in een genre voordat je erin probeert te schrijven. Je leert snel wat werkt en wat niet en welke conventies en verwachtingen er zijn.
Eh, je schreef toch over 7 doodzonden? Eh ja, de laatste vind ik zodanig belangrijk dat ik er een aparte blog aan ga wijden. Ondertussen: Meld je aan voor onze revolutionaire en unieke schrijfcursus. Onder begeleiding van Marlen Visser volg je de Reis van de Held en schrijf je de eerste versie van je boek.
